ภาษีย้อนหลัง (Retroactive tax)
สำหรับผู้ที่มีเงินได้ไม่ว่ามาจากแหล่งใดต้องคำนึงถึงภาษีด้วยเสมอ จึงไม่ควรหลีกเลี่ยงการจ่ายภาษีในแต่ละปี เพื่อจะได้ไม่ให้เกิดเหตุการณ์โดนค่าปรับจากการเรียกเก็บภาษีย้อนหลัง ฉะนั้นมาทำความรู้จักกับคำว่า การเก็บภาษีย้อนหลัง (Retroactive tax) โดยมี 3 หน่วยงานรับผิดชอบคือ กรมสรรพากร กรมศุลกากร และกรมสรรพสามิต แต่ที่เกี่ยวข้องกับเราโดยตรงคือ กรมสรรพากร ที่มีกลุ่มผู้เสียภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ภาษีเงินได้นิติบุคคล ภาษีมูลค่าเพิ่ม ภาษีธุรกิจเฉพาะและอากรแสตมป์
ทำไมถึงโดนเรียกเก็บภาษีย้อนหลัง?
การที่คุณโดนเรียกเก็บภาษีย้อนหลังนั้น สันนิษฐานได้ว่ามาจาก 2 กรณี คือ
1. คุณยังไม่ได้จ่ายภาษี
2. คุณจ่ายภาษีไม่ถูกต้อง
ซึ่งข้อที่ 2 นั้นจะมีความซับซ้อนกว่า เพราะอาจจะเป็นไปได้หลายกรณีทั้งการจ่ายภาษีไม่ครบ การระบุรายได้และคำนวณภาษีที่ต้องจ่ายไม่ถูกต้อง หรือการที่คุณตั้งใจจะหลีกเลี่ยงภาษี ซึ่งไม่ว่าจะเป็นกรณีไหนก็ตาม คุณไม่มีทางรอดสายตาของกรมสรรพากรไปได้ เพราะทางสรรพากรก็จะมีวิธีตรวจสอบภาษีย้อนหลังในหลายช่องทาง
วิธีตรวจสอบภาษีย้อนหลังของกรมสรรพากร
ถึงแม้ผู้เสียภาษีในประเทศไทยจะมีเป็นจำนวนมาก แต่กรมสรรพากรก็มีวิธีตรวจสอบภาษีแบบทั่วถึงเช่นกัน มีวิธีอะไรบ้างไปดูกัน
1. การออกตรวจเยี่ยม คือ การออกไปตรวจเยี่ยมผู้เสียภาษีด้วยตัวเอง ซึ่งส่วนใหญ่มักจะเจอในกลุ่มผู้ประกอบการทั้งบุคคลและนิติบุคคล
2. การตรวจนับสต็อกสินค้า ใช้กับผู้ที่ทำธุรกิจการค้าขายทั้งในประเทศและส่งออก ซึ่งการนับสต็อกสินค้าจะทำให้ทราบว่าผู้ประกอบการได้เสียภาษีครบถ้วนหรือไม่
3. การสอบยันยอดใบกำกับภาษี โดยการทำใบกำกับภาษีปลอม เพื่อขอคืนภาษีและบันทึกค่าใช้จ่าย ดังนั้น กรมสรรพากรจึงใช้วิธีการตรวจสอบภาษีด้วยการสอบยันยอดกับใบกำกับภาษีที่ผู้ขายได้ยื่นไว้เพื่อดูว่ามีการปลอมใบกำกับภาษีหรือไม่ จากนั้นจึงคิดคำนวณภาษีที่ถูกหลีกเลี่ยงไปพร้อมกับเรียกเก็บย้อนหลัง
4. การตรวจสอบการคืนภาษี วิธีนี้จะใช้ตรวจภาษีกับบุคคลธรรมดา และนิติบุคคลที่ขอคืนภาษี ว่ามีการขอคืนภาษีโดยครบถ้วนถูกต้องหรือไม่
5. การตรวจค้น วิธีนี้จะใช้ในกรณีที่สงสัยว่ามีการหลีกเลี่ยงภาษีจำนวนมากและชัดเจน โดยจะเข้าทำการตรวจค้นเพื่อหาหลักฐานเพิ่มเติม พร้อมทั้งยึดและอายัดบัญชีรวมถึงเอกสารต่างๆ ที่มีความเกี่ยวข้องกับการหลีกเลี่ยงภาษีไว้ด้วย
6. การออกหมายเรียกตรวจสอบภาษี กรมสรรพากรจะทำการออกหมายเรียกเพื่อตรวจสอบภาษี โดยผู้เสียภาษีจะต้องส่งมอบบัญชีและเอกสารต่างๆ ให้พนักงานทำการตรวจสอบ ซึ่งหากพบว่ามีการหลีกเลี่ยงภาษีก็จะดำเนินการเรียกคืนภาษีย้อนหลังต่อไป
การตรวจสอบภาษีย้อนหลัง มีอายุความเท่าไหร่
สำหรับการเรียกเก็บภาษีย้อนหลังของบุคคลธรรมดาและนิติบุคคลนั้น จะมีอายุความตามหมายเรียก ภายใน 2 ปี นับจากวันที่ยื่นภาษี แต่ถ้ามีหลักฐานว่าบุคคลธรรมดาและนิติบุคคลนั้นจงใจหลีกเลี่ยงการจ่ายภาษีจริงจะสามารถขยายเวลาอายุความออกไปได้ถึง 5 ปี
นอกจากนั้น สำหรับผู้ที่ไม่ได้ยื่นแบบแสดงรายการเสียภาษีเลยและถูกตรวจพบภายหลัง ก็จะมีการเรียกเก็บภาษีย้อนหลังเช่นกัน โดยจะยึดเอาตามระยะเวลาอายุความทั่วไป ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นระยะเวลา 10 ปีนั่นเอง
บทลงโทษกรณียื่นภาษีไม่ถูกต้อง
หลายคนคงเริ่มสงสัยแล้วว่า ถ้ากรณีบุคคลและนิติบุคคลลืมยื่นภาษีหรือยื่นภาษีล่าช้า จะมีบทลงโทษอย่างไรบ้าง ซึ่งบทลงโทษและค่าปรับจะลดหลั่นกันไปตามความผิด ดังต่อไปนี้
1. ยื่นแบบภาษีทันกำหนด แต่จ่ายภาษีไม่ครบ มีค่าปรับดังนี้
• เสียเบี้ยปรับ 0.5 - 1 เท่า ของภาษีที่ต้องจ่าย
• เสียเงินเพิ่ม 1.5% ต่อเดือนของภาษีที่ต้องจ่าย โดยเริ่มนับตั้งแต่วันที่พ้นกำหนดให้ยื่นแบบจนถึงวันที่จ่ายครบ
2. ไม่ได้ยื่นแบบภาษีภายในกำหนด มีค่าปรับดังนี้
• มีโทษปรับทางอาญาสูงสุด 2,000 บาท
• เสียเบี้ยปรับ 1 - 2 เท่า ของค่าภาษีที่ต้องจ่าย
• เสียเงินเพิ่ม 1.5% ต่อเดือนของภาษีที่ต้องจ่าย โดยเริ่มนับตั้งแต่วันที่พ้นกำหนดให้ยื่นแบบจนถึงวันที่จ่ายครบ
3. เจตนาละเลยไม่ยื่นแบบภาษีภายในกำหนดเพื่อเลี่ยงภาษี มีค่าปรับดังนี้
• มีโทษปรับทางอาญาสูงสุด 5,000 บาท จำคุกสูงสุด 6 เดือน
• เสียเบี้ยปรับ 2 เท่าของค่าภาษีที่ต้องจ่าย
• เสียเงินเพิ่ม 1.5% ต่อเดือนของภาษีที่ต้องจ่าย โดยเริ่มนับตั้งแต่วันที่พ้นกำหนดให้ยื่นแบบจนถึงวันที่จ่ายครบ
4. หนีภาษี มีค่าปรับดังนี้
• มีโทษปรับทางอาญาตั้งแต่ 2,000 - 200,000 บาท จำคุกตั้งแต่ 3 เดือนถึง 7 ปี
• เสียเบี้ยปรับ 2 เท่าของค่าภาษีที่ต้องจ่าย
• เสียเงินเพิ่ม 1.5% ต่อเดือนของภาษีที่ต้องจ่าย โดยเริ่มนับตั้งแต่วันที่พ้นกำหนดให้ยื่นแบบจนถึงวันที่จ่ายครบ
*ในกรณีที่เป็นนิติบุคคล ถ้าการกระทำของนิติบุคคลนั้นเกิดจากการสั่งการหรือการกระทำของกรรมการหรือผู้จัดการ ผู้นั้นต้องรับโทษตามที่บัญญัติไว้สำหรับความผิดตามที่กล่าวข้างต้น
กรณีถ้าหากคุณโชคร้าย โดนเรียกเก็บภาษีย้อนหลังขึ้นมา ในกรณีที่คุณผิดจริง ก็ไม่สามารถทำอะไรได้นอกจากไปจ่ายภาษี แต่ถ้าคุณไม่ได้มีความผิดจริง ก็สามารถนำหลักฐานต่างๆไปเข้าพบกับเจ้าหน้าที่กรมสรรพากรได้เพื่อตรวจสอบความจริงต่อไป
สุดท้ายนี้อย่าลืมติดตามข่าวสารเรื่องภาษี เพราะแต่ละปีจะมีกฎหมาย หรือเงื่อนไขใหม่ๆ ออกมา ที่อาจเป็นผลประโยชน์ต่อเราในการลดหย่อนภาษี และเสียภาษีได้ที่ทางเว็บไซต์กรมสรรพากร
ผู้เขียน : จิรวัฒน์ จัดสวย บริษัท สอบบัญชีธรรมนิติ จำกัด
