รู้เท่าทันข้อดีและข้อเสียของ AI สำหรับสังคมปัจจุบัน
ปัจจุบันคงไม่มีใครไม่รู้จัก AI (Artificial intelligence) หรือ ปัญญาประดิษฐ์ หากพูดถึงเทคโนโลยีที่จะเปลี่ยนแปลงโลกในทศวรรษหน้า ปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence) เป็นตัวเลือกแรก ๆ ที่หลายๆ คนนึกถึง กล่าวกันว่า AI คือ เทคโนโลยีที่จะเป็นตัวชี้ขาดระหว่างประเทศผู้นำด้านนวัตกรรมและประเทศผู้ตามในการแข่งขันด้านวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีกันเลยทีเดียว โดย AI ได้ถือกำเนิดขึ้นอย่างเต็มตัว ตั้งแต่ ปี 1955 จากการวิจัยเรื่องทฤษฎีอัตโนมัติ (Automate Theory) โครงข่ายใยประสาทและศึกษาเรื่อง "ความฉลาด" และพัฒนาอย่างต่อเนื่องจนถึงปัจจุบัน แทรกซึมอยู่ในเกือบทุกกิจการของมนุษย์ โดยในช่วง 10 ปีหลัง ถือว่า AI พัฒนาขึ้นมากและเป็นที่น่าจับตาดูอย่างยิ่งว่าจะพัฒนาไปได้ไกลขนาดไหน
ระหว่างเส้นทางการพัฒนาของ AI จะเห็นได้ว่าผ่านการลองผิดลองถูกมามาก จนถึงจุดที่ AI สามารถสร้างประโยชน์ให้กับสังคมยุคใหม่ค่อนข้างมาก แต่เทคโนโลยี ไม่ได้มีข้อดีเพียงอย่างเดียวแต่ก็มีข้อเสียด้วย หากมองว่าข้อดีของ AI กำลังถูกพัฒนาต่อเพื่อให้เหมาะสมกับการใช้ในสังคมปัจจุบัน แต่ก็ไม่ควรลืมถึงผลกระทบหรือข้อเสียที่เกิดจาก AI ด้วย
ข้อดี
1. AI สามารถวิเคราะห์ข้อมูลจำนวนมากและหาความสัมพันธ์ที่มนุษย์มองไม่เห็น ช่วยให้ธุรกิจตัดสินใจได้อย่างชาญฉลาดและแม่นยำสามารถแก้ปัญหาการทำงานที่ซับซ้อนได้ ประมวลผลข้อมูลจำนวนมากได้อย่างรวดเร็ว ลดการทำงานที่ผิดพลาดของมนุษย์ เนื่องจากการจัดการข้อมูลจำนวนมากหรือการวิเคราะห์ที่ซับซ้อนนั้นอาจเกิดความผิดพลาดได้หากเป็นการคำนวณโดยมนุษย์
2. ลดต้นทุน : AI สามารถช่วยลดต้นทุนการดำเนินงาน เช่น การลดความผิดพลาด การลดการใช้ทรัพยากร และการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต เนื่องจาก - ทำงานได้ตลอด 24 ชั่วโมง โดยไม่จำเป็นต้องพัก จึงช่วยให้การทำงานเป็นไปได้อย่างต่อเนื่องและได้ผลลัพธ์ที่รวดเร็วรวมไปถึงประหยัดแรงงานมนุษย์ - ทำงานในสถานการณ์อันตรายได้โดย AI สามารถเข้าไปทำงานในสถานการณ์ที่อันตรายได้ทำให้เพิ่มความปลอดภัยให้กับการทำงานของมนุษย์มากยิ่งขึ้นได้ - เรียนรู้ได้รวดเร็ว ช่วยลดระยะเวลาที่ต้องใช้ในการเรียนรู้งานต่าง ๆ ให้สามารถใช้งานได้ทันทีจึงดำเนินงานได้รวดเร็วยิ่งขึ้น
3. วิเคราะห์และตัดสินใจผ่านข้อมูลที่มีจึงช่วยลดโอกาสที่อาจเกิดความลังเลหรือความไม่เสถียรในกระบวนการต่างๆ ได้ เนื่องจากจะประเมินผลและวิเคราะห์โดยใช้เพียงข้อมูลที่มีเท่านั้น
4. AI สามารถลด ขั้นตอนทางธุรกิจที่ และสร้างกำไรได้รวดเร็ว เช่น - การเร่งความเร็ว การจัดการกระบวนการทางธุรกิจ เช่น การขายและบริหาร ด้วยการทำงานที่ซับซ้อนโดยอัตโนมัติ ส่งเสริมนวัตกรรม และลดภาระงานที่ต้องทำเองเช่น ในการวิเคราะห์ข้อมูล เร่งกระบวนการดึงข้อมูลเชิงลึกจากชุดข้อมูลขนาดใหญ่ ส่งผลให้ธุรกิจต่างๆ ได้รับการวิเคราะห์ตลาดที่ดีขึ้นและนำสินค้าออกสู่ตลาดได้เร็วขึ้น - ปัจจุบันอุตสาหกรรมการเงินใช้เทคโนโลยี AI ให้เข้ามามีส่วนร่วมในกระบวนการทางการเงินและการซื้อขายมากขึ้น สามารถทำการซื้อขายพร้อมๆ กันหลายร้อยหลายพันรายการได้อย่างรวดเร็วภายในเวลาเพียงไม่กี่วินาทีเพื่อสร้างผลกำไร รวมถึงยังสามารถให้ข้อมูลเพื่อให้นักลงทุนสามารถตัดสินใจได้อย่างชาญฉลาด
5. AI สามารถสร้างสรรค์การเข้าถึงเนื้อหาได้มากขึ้น ด้วยการ - สร้างเนื้อหาสร้างองค์ประกอบต่างๆ เช่น รูปภาพ เสียง วิดีโอ ฯลฯ เพียงคลิกง่ายๆ - ช่วยเหลือผู้ใช้ในการสร้างกราฟิกที่ดึงดูดสายตาได้อย่างง่ายดาย - เครื่องมือ เช่น ChatGPT (โมเดลภาษาที่ถูกเขียนขึ้น เพื่อให้สามารถใช้งานและตอบโจทย์กับทุกคำถามหรือข้อสงสัยได้อย่างครอบคลุม เช่น การให้ข้อมูล สูตรอาหาร แก้โจทย์คณิตศาสตร์ เขียนโค้ด เขียนโปรแกรมเบื้องต้น แต่งเพลง จัดทริป การเล่นมุกตลก) ช่วยปรับปรุงประสบการณ์ผู้ใช้และขยายขอบเขตการเข้าถึงเนื้อหาสร้างสรรค์ เชื่อมโยงศิลปินและผู้ประกอบการโดยตรงกับผู้ชมทั่วโลก นำความรู้มาสู่การเข้าถึงได้ทันทีด้วยโมเดลภาษาขนาดใหญ่ (LLM) เช่น โดยการตอบคำถาม สร้างเนื้อหา และแปลภาษา ทำให้การดึงข้อมูลมีประสิทธิภาพและเป็นส่วนตัว นอกจากนี้ยังส่งเสริมการศึกษา โดยเสนอการสอนที่ปรับให้เหมาะสมและประสบการณ์การเรียนรู้ส่วนบุคคล
6. เพิ่มรายได้: AI สามารถช่วยเพิ่มรายได้ของธุรกิจ เช่น การพัฒนาสินค้าและบริการใหม่ๆ การปรับปรุงประสบการณ์ของลูกค้า และการขยายตลาด
7. การใช้ AI เพื่อเฝ้าจับตาความเคลื่อนไหวในสังคมโดยใช้เทคโนโลยีจดจำใบหน้า เพื่อคอยติดตามความเคลื่อนไหวของบุคคลไปยังสถานที่ต่างๆ รวมถึงใช้อัลกอริทึมของ AI เพื่อคาดการณ์ว่าอาจจะเกิดเหตุอาชญากรรมขึ้นในพื้นที่เสี่ยงส่งผลดีต่อการป้องปราบการก่อเหตุร้าย
ข้อเสีย
1. เทคโนโลยี AI ที่มีความซับซ้อนยังคงต้องใช้ต้นทุนในการวิจัยพัฒนาที่มีมูลค่าสูง ซึ่งอาจยังไม่รวมถึงงบประมาณในการดูแลบำรุงรักษาระบบ AI อาจเกิดข้อผิดพลาดในการคำนวณได้ จากการรับข้อมูลที่ไม่ถูกต้องเมื่อเกิดความผิดพลาด AI จะไม่สามารถตัดสินใจด้วยตัวเองได้ว่าจะหยุดหรือทำงานต่อไป หากไม่มีมนุษย์คอยควบคุมซึ่งอาจเกิดความเสียหายต่อสายการผลิตได้
2. AI อาจเป็นประโยชน์ต่อเจ้าของกิจการ แต่ในมุมของผู้ให้บริการหรือพนักงาน งานหลายประเภทอาจถูก AI แย่งไปทำเนื่องจาก AI สามารถทำงานได้โดยไม่เหน็ดเหนื่อย และทำงานเสี่ยงอันตรายได้มากกว่ามนุษย์ โดยตำแหน่งงานที่อาจได้รับผลกระทบ ได้แก่ ตำแหน่งงานที่ต้องใช้แรงงาน ยกตัวอย่างเช่น สายงานด้านการผลิตและขนส่ง มีการคาดการณ์ว่าจะมีการปลดพนักงานออกมากที่สุดในบรรดาสายงานต่างๆ World Economic Forum (WEF) คาดการณ์ว่าภายในปี 2025 ระบบอัตโนมัติจะส่งผลกระทบต่องานกว่า 85 ล้านตำแหน่งทั่วโลก แต่ในทางกลับกันก็จะเกิดงานกว่า 97 ล้านตำแหน่งในอุตสาหกรรมต่างๆ
3. AI ไม่มีความคิดสร้างสรรค์ใหม่ ๆ แบบที่มนุษย์ทำได้ รวมไปถึงประเด็นทางด้านจริยธรรม คุณธรรม การตัดสินใจด้วยเหตุผลในแบบกระบวนการตัดสินของมนุษย์
4. ความเสี่ยงที่อาจนำไปสู่วิกฤติการเงินครั้งใหญ่ จากการที่อัลกอริทึม AI ไม่ได้คำนึงถึงบริบทความเชื่อมโยงระหว่างกันของตลาด จนอาจนำไปสู่ความผันผวนอย่างรุนแรงในหลายๆ ตลาดพร้อมๆ กันได้เช่นเดียวกัน
5. จริยธรรมของมนุษย์ที่อาจเสื่อมทรามลงเพราะ AI การถือกำเนิดของเทคโนโลยี “ChatGPT” ทำให้เกิดความกังวลและคำถามตามมาในสังคมมากมายว่า ความซื่อสัตย์ต่อการสร้างผลงานทางวิชาการ วรรณกรรม รวมถึงความคิดสร้างสรรค์ต่างๆ จะยังคงสามารถดำรงอยู่ต่อไปได้หรือไม่ ในเมื่อมีคนส่วนหนึ่งที่พร้อมจะละทิ้งความสัตย์ซื่อเพื่อใช้ “ChatGPT” ไปสู่การสร้างผลงานเหล่านั้นออกมาหารายได้ โดยไม่สนใจความถูกต้องของข้อมูลรวมถึงความรับผิดชอบต่อสังคมโดยรวม
6. การบิดเบือนสังคมด้วย Algorithms (ชุดคำสั่งที่แนะนำคอมพิวเตอร์เกี่ยวกับวิธีการทำงานบางอย่างให้สำเร็จ หรือแก้ไขปัญหาเฉพาะ) ของ AI ที่จะเห็นได้จากการทำงานของอัลกอริทึมบนแพลตฟอร์มโชเชียลมีเดียต่างๆ ได้ทำให้ Feed ของผู้ใช้ เต็มไปด้วยเนื้อหาที่เชื่อมโยงกับสิ่งที่ผู้ใช้งานเคยดูบนแพลตฟอร์มมาแล้วก่อนหน้านี้จนนำไปสู่ช่องทางของผู้ไม่หวังดีในการสร้างกระบวนการบิดเบือนข้อมูลข่าวสารและทำให้เกิดความวุ่นวายขึ้นในสังคม
7. แม้ในด้านหนึ่งมันอาจส่งผลดีต่อการป้องปราบการก่อเหตุร้าย หากแต่ในอีกด้านหนึ่งมันก็อาจจะส่งผลกระทบต่อความเป็นส่วนตัวและความปลอดภัยของบุคคลได้ด้วยเช่นกัน หากมีการนำเทคโนโลยีเหล่านี้ไปใช้สำหรับการก่ออาชญากรรม
อย่างไรก็ดี AI ก็ถือว่ามีข้อดีมากกว่าข้อเสีย สังคมปัจจุบันต้องมีการปรับตัวให้อยู่ร่วมกับ AI ให้ได้ โดยข้อเสียของ AI บางครั้ง เกิดจากการนำ AI ไปใช้ที่ผิดวัตถุประสงค์ ดังนั้น ผู้ใช้ประโยชน์จาก AI ควรใช้ AI ให้ถูกวัตถุประสงค์ ใช้อย่างมีจิตสำนึกและมีจริยธรรม และควรใช้ให้เป็นประโยชน์ต่อสังคมมากกว่านำมาใช้ในการทำลายสังคม
ผู้เขียน : คุณสุธีรา พันธ์อุดมศักดิ์ และคุณจารุ บุปผา บริษัท สอบบัญชีธรรมนิติ จำกัด
แหล่งที่มา : https://www.quickserv.co.th/knowledge-base/solutions
