สอบบัญชี

ช่วงนี้จะมีการลดราคาสินค้ากันอย่างมากมาย หรือมีการลดล้าง stock สินค้า การลดล้าง stock หรือการลดราคาสินค้าอาจทำให้เกิดปัญหา NRV ซึ่งหลายท่านคงคุ้นเคยกับคำว่า NRV แล้ว และหลายท่านอาจเคยได้ยินชื่อนี้ แต่อาจยังไม่เข้าใจ หรือไม่ทราบว่า NRV คืออะไร และมีความสำคัญกับงบการเงินอย่างไร วันนี้เราจะมาทำความรู้จักกับ NRV ให้มากขึ้น

NRV คืออะไร?

NRV ย่อมาจาก Net Realizable Value หรือมูลค่าสุทธิที่จะได้รับ โดยตามคำนิยามของมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 2 เรื่องสินค้าคงเหลือ หมายถึงราคาโดยประมาณที่คาดว่าจะขายได้ตามลักษณะการประกอบธุรกิจตามปกติ หักด้วยประมาณการต้นทุนในการผลิตสินค้านั้นให้เสร็จและต้นทุนที่จำเป็นต้องจ่ายไปเพื่อให้ขายสินค้านั้นได้ 

ตัวอย่างเช่น บริษัท เฮง เฮง จำกัด ประกอบธุรกิจจำหน่ายครีมกันแดด โดยสั่งผลิตเนื้อครีมจากบริษัทอื่น แล้วนำมาบรรจุภัณฑ์เอง ซึ่งมีต้นทุนสินค้าพร้อมจำหน่ายทั้งหมด 130 บาทต่อกระปุก (ประกอบด้วยต้นทุนเนื้อครีม 50 กรัม (รวมต้นทุนทั้งหมดในการซื้อ) ต่อหนึ่งกระปุก 100 บาท และต้นทุนในการบรรจุภัณฑ์ 30 บาทต่อกระปุก (รวมค่าแรง และค่าใช้จ่ายต่างๆ ในการบรรจุภัณฑ์ เช่น ค่าไฟฟ้า ค่าเสื่อมราคาเครื่องจักร เป็นต้น) โดยบริษัท เฮง เฮง จำกัด กำหนดราคาขายครีมกันแดดกระปุกละ 250 บาท และมีการจัดโปรโมชั่นลดล้าง Stock โดยติดป้าย SALE 40% ช่วงต้นปี 2562 พร้อมกับต้องจ่ายค่านายหน้าให้กับพนักงานขายในอัตรากระปุกละ 10 บาท   

ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2561 บริษัทมีสินค้าคงเหลือรวม 310,000 บาท ประกอบด้วยครีมกันแดดพร้อมจำหน่าย 2,000 กระปุก มีมูลค่าต้นทุนสินค้า 260,000 บาท และมีเนื้อครีมที่ยังไม่ได้บรรจุภัณฑ์เหลืออยู่ 25 กิโลกรัม มูลค่า 50,000 บาท 

บริษัท เฮง เฮง จำกัด จะต้องพิจารณา NRV แยกเป็น 2 ส่วน ได้แก่ สินค้าสำเร็จรูปพร้อมจำหน่าย (FG : Finished Goods ) และเนื้อครีมที่ยังไม่ได้บรรจุภัณฑ์ (RM : Raw Material) ดังนี้ 

ต้นทุนสินค้าคงเหลือ ดังนั้นจึงไม่ต้องปรับลดมูลค่าสินค้าคงเหลือ  

ซึ่งหากบริษัท เฮง เฮง จำกัด ทำการจัดโปรโมชั่นลดล้าง Stock โดยติดป้าย SALE 50% ในขณะที่มีต้นทุนสินค้า และค่าใช้จ่ายเพื่อให้ขายสินค้านั้นได้เท่ากับกรณีแรก

 ดังนั้นในกรณีที่บริษัท เฮง เฮง จำกัด ลดราคาสินค้า 50% จะทำให้เกิดการลดมูลค่าคงเหลือของสินค้าสำเร็จรูปในราคา 15 บาทต่อกระปุก และเนื้อครีมที่ยังไม่ได้บรรจุภัณฑ์ในราคา 15 บาทต่อการบรรจุภัณฑ์ 1 กระปุก ทั้งนี้หากบริษัท เฮง เฮง จำกัด คาดว่าครีมกันแดดที่มีอยู่ทั้งหมด ณ วันที่ 31/12/2561 จำนวน 2,000 กระปุก จะขายได้ทั้งหมด และอาจไม่พอขายภายในเดือนมกราคม 2562  จะต้องทำการปรับลดมูลค่าสินค้าดังนี้

โดยมูลค่าสินค้าที่ลดลงรวมทั้งหมด 37,500 บาท (FG ลดลง 30,000 บาท และ RM ลดลง 7,500 บาท) จะแสดงเป็นต้นทุนขายในงบกำไรขาดทุน ส่งผลให้สินค้าคงเหลือ และกำไรสุทธิที่แสดงในงบการเงินลดลงด้วยจำนวนเดียวกัน

จะเห็นว่า NRV เกี่ยวข้องโดยตรงกับการวัดมูลค่าสินค้าคงเหลือที่แสดงอยู่ในงบการเงิน ซึ่งตามมาตรฐานการบัญชีได้กำหนดให้บริษัทต้องแสดงสินค้าคงเหลือด้วยราคาทุนหรือมูลค่าสุทธิที่จะได้รับแล้วแต่มูลค่าใดจะต่ำกว่า โดยการตีราคาสินค้าคงเหลือลดลงจากราคาทุน ให้เท่ากับมูลค่าสุทธิที่จะได้รับสอดคล้องกับแนวความคิดที่ว่าสินทรัพย์ไม่ควรแสดงมูลค่าตามบัญชีที่สูงกว่ามูลค่าที่คาดว่าจะได้รับจากการขายหรือประโยชน์ที่จะได้รับจากการใช้

การพิจารณา NRV ของสินค้ามีหลักการอย่างไร?

ในทางบัญชีการพิจารณา NRV ส่วนมากจะพิจารณาตามสินค้าแต่ละรายการ เนื่องจากสินค้ามีต้นทุนและราคาขายที่ไม่เท่ากัน แต่ในบางสถานการณ์อาจมีการพิจารณาเป็นกลุ่มสินค้าที่มีลักษณะคล้ายคลึงกันหรือมีความเกี่ยวพันกันได้ เช่น สินค้ามีความเกี่ยวข้องกับสายผลิตภัณฑ์เดียวกัน ที่มีวัตถุประสงค์หรือการใช้ประโยชน์ขั้นสุดท้ายที่คล้ายคลึงกัน

โดยการประมาณการมูลค่าสุทธิที่จะได้รับให้ถือตามหลักฐานที่เกี่ยวกับจำนวนเงินที่คาดว่าจะได้รับจากสินค้าคงเหลือซึ่งเชื่อถือได้มากที่สุดที่มีอยู่ในขณะที่ประมาณมูลค่า เช่น สัญญาการขายหรือบริการตามสัญญาที่มีการกำหนดราคาแน่นอน ใบสั่งซื้อ เอกสารการขายภายหลังวันสิ้นงวดบัญชี เป็นต้น ทั้งนี้หากจำนวนตามสัญญาการขายหรือบริการมีน้อยกว่าปริมาณสินค้าคงเหลือที่ถือครองไว้ ให้พิจารณามูลค่าสุทธิที่จะได้รับของสินค้าคงเหลือส่วนที่เกินกว่าปริมาณในสัญญาตามราคาขายโดยทั่วไปของกิจการ

เมื่อใดที่ต้องพิจารณา NRV?

กิจการต้องประเมิน NRV อย่างสม่ำเสมออย่างน้อยทุกสิ้นรอบระยะเวลาบัญชี และต้องประเมิน NRV ใหม่เมื่อมีสถานการณ์ที่ทำให้การปรับลดมูลค่าสินค้าคงเหลือให้ต่ำกว่าราคาทุนหมดไป หรือเมื่อมีหลักฐานที่ชัดเจนว่ามูลค่าสุทธิที่จะได้รับเพิ่มขึ้นเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงสถานการณ์ทางเศรษฐกิจ โดยให้กิจการบันทึกกลับรายการปรับลดมูลค่าสินค้า ทั้งนี้จะต้องกลับรายการไม่เกินจำนวนของมูลค่าที่ปรับลดเดิมหรือไม่เกินราคาทุนของสินค้า เพื่อให้มูลค่าตามบัญชีใหม่แสดงมูลค่าด้วยราคาทุนหรือมูลค่าสุทธิที่จะได้รับแล้วแต่อย่างใดจะต่ำกว่า

สุดท้ายนี้จะเห็นว่า NRV มีความสำคัญต่องบการเงินของทุกบริษัทที่มีสินค้าคงเหลือ ณ สิ้นงวด ที่ฝ่ายบริหารของบริษัทจำเป็นต้องพิจารณา NRV เพื่อให้งบการเงินแสดงมูลค่าสินค้าคงเหลือด้วยราคาทุนหรือมูลค่าสุทธิที่จะได้รับแล้วแต่มูลค่าใดจะต่ำกว่า และเพื่อให้สามารถสะท้อนความเป็นจริงของมูลค่าสินค้าคงเหลือที่แสดงในงบการเงินนั่นเอง

ผู้เขียน : พรรณทิพา เป๋าอยู่สุข บริษัท สอบบัญชีธรรมนิติ จำกัด